Παρασκευή 6 Νοεμβρίου 2009

Νοέμβριος 1989 : Η πτώση του τείχους....



Ηταν φυσικό, ιδιαίτερα στην επέτειο των 200 χρόνων του 1789, οι αλλαγές που συντελέστηκαν στα 1989-90 στην Ανατολική Ευρώπη να χαρακτηριστούν ως επαναστάσεις.
Ο χαρακτηρισμός αυτός είναι παραπλανητικός. Διότι κανένα από τα καθεστώτα αυτά δεν ανατράπηκε. Ηταν ένας τρόπος που δεν διέφερε και πολύ από τον τρόπο που η Ισπανία κατάφερε να μεταβεί σε δημοκρατικό καθεστώς μετά τον θάνατο του Φράνκο το 1975. Η πιο άμεση απειλή για τα καθεστώτα που βρίσκονταν στην τροχιά της Μόσχας προερχόταν από την ίδια τη Μόσχα, η οποία όμως κατέστησε σαφές ότι δεν θα τα διέσωζε με στρατιωτική επέμβαση, όπως το 1956 και το 1968, αν μη τι άλλο διότι το τέλος του ψυχρού πολέμου είχε μειώσει τη στρατηγική σημασία που είχαν για την ΕΣΣΔ....

Η ίδια η απόσυρση της ΕΣΣΔ υπογράμμιζε τη χρεωκοπία των καθεστώτων αυτών. Παρέμειναν στην εξουσία κυρίως λόγω του κενού που είχαν δημιουργήσει γύρω τους, κενό που δεν άφηνε κάποια εναλλακτική λύση απέναντι στο status quo...Η συντριπτική πλειοψηφία του πληθυσμού αποδεχόταν τα πράγματα ως είχαν διότι δεν είχε άλλη λύση. Άτομα με ενεργητικότητα , ταλέντα και φιλοδοξίες εργάζονταν μέσα στα πλαίσια του συστήματος...Ελάχιστοι πίστευαν στο σύστημα ή αισθανόταν αφοσιωμένοι σε αυτό, ακόμα και αυτοί που το κυβερνούσαν και δεν υπάρχει αμφιβολία ότι εξεπλάγησαν όταν οι μάζες εγκατέλειψαν τελικά την παθητικότητά τους και κατέβηκαν στους δρόμους. Την ώρα της αλήθειας καμιά κυβέρνηση στην Ανατολική Ευρώπη δεν διέταξε τις δυνάμεις της να ανοίξουν πυρ. Ολες εγκατέλειψαν ήσυχα την εξουσία εκτός από την Ρουμανία όπου κι εκεί όμως η αντισταση δεν κράτησε πολύ...

Απόσπασμα από το βιβλίο Η ΕΠΟΧΗ ΤΩΝ ΑΚΡΩΝ-Ο σύντομος εικοστός αιώνας 1914-1991 του
ERIC HOBSBAWM

1 σχόλιο: