Τρίτη 18 Οκτωβρίου 2011

ΑΡΗΣ ΒΕΛΟΥΧΙΩΤΗΣ: Ο Λόγος της Λαμίας- Επιμέλεια: Χαρά Παρμενοπούλου


«Ο ΕΛΑΣ και το ΕΑΜ υποσχέθηκαν στο λαό την πάλη ενάντια στον κατακτητή και την απελευθέρωση της χώρας μας. Αυτές τις υποσχέσεις τις τηρήσαμε. …..Μα εμείς υποσχεθήκαμε στο λαό και κάτι άλλο: Ότι δεν θ' αφήσουμε το όπλο από το χέρι μας αν δεν πετύχουμε και τη διπλή λευτεριά: τη λαοκρατία. Γι' αυτό θα παλαίψουμε για να εκτελέσουμε κι αυτή την υπόσχεση μας, αφιερώνοντας και θυσιάζοντας τη ζωή μας ακόμα, για τη λαοκρατική λύση του ελληνικού προβλήματος».
                                                   Από το λόγο του Άρη στη Λαμία

Την Κυριακή 29 Οκτωβρίου και με αφορμή  την επέτειο του ΟΧΙ, συγκαλείται στην πλατεία Ελευθερίας, η Παμφθιωτική πανηγυρική συγκέντρωση του ΕΑΜ. Ήταν η μεγαλύτερη συγκέντρωση που γνώρισε ποτέ η ΛαμίαΈγινε  δοξολογία στη Μητρόπολη, επακολούθησε παρέλαση τμημάτων του ΕΛΑΣ και των  οργανώσεων, και στη συνέχεια  ο Άρης Βελουχιώτης  μίλησε στις χιλιάδες συγκεντρωμένου λαού στην πλατεία Ελευθερίας. Ο βαρυσήμαντος πολιτικός λόγος του Άρη εκφωνήθηκε χωρίς χειρόγραφο από το μπαλκόνι του ξενοδοχείου ‘Βούλγαρη’ στην πλατεία Ελευθερίας. Σώθηκε χάρη στη γραφίδα του δημοσιογράφου Ορφέα Οικονομίδη που υπόγραφε  με το ψευδώνυμο Ορφέας Πετρανός. Το άρθρο με το Λόγο της Λαμίας   δημοσιεύτηκε λίγες μέρες αργότερα στην εφημερίδα «Ρούμελη» και αναδημοσιεύτηκε στο «Νέο Δρόμο» τη βδομαδιάτικη εφημερίδα του Αγροτικού Κόμματος Ελλάδας που έβγαζε ο ίδιος ο Οικονομίδης μετά την απελευθέρωση. Το εντυπωσιακό οπτικό υλικό από τη συγκέντρωση διασώθηκε χάρις στο φακό του φωτογράφου της Αντίστασης, Σπύρου Μελετζή.

 Ο Σπύρος Μελετζής, στην εισαγωγή του φωτογραφικού λευκώματος που εξέδωσε με το τίτλο «Με τους αντάρτες στα βουνά»  περιγράφει  γλαφυρά με τα παρακάτω λόγια τη   μεγαλειώδη συγκέντρωση του ΕΑΜ στην οποία ο Άρης εκφώνησε το Λόγο της Λαμίας.
 «Η ημέρα που ξημέρωσε ήταν ηλιόλουστη. Ψηλά από την πόλη το κάστρο φωτολουσμένο έμοιαζε σαν φωτοστέφανο της. Η πόλη ντυμένη μέσα στα ασπρογάλαζα απ’ τις χιλιάδες σημαίες ετοιμάζονταν για τη μεγάλη στιγμή της γιορτής. Οι καμπάνες της Μητρόπολης χτυπούσαν και ο λαός συγκεντρώνονταν να παρακολουθήσει τη δοξολογία. Κατά τις 10 η ώρα η πλατεία και οι γύρω δρόμοι είχαν γεμίσει κόσμο. Ομάδες ανταρτών και φουστανελοφόρων είχαν παραταχτεί από τη Μητρόπολη ως το κτίριο που από τον εξώστη θα μιλούσε ο Άρης. Ο εξώστης ήταν στολισμένος με όλες τις συμμαχικές σημαίες και με τεράστιες ελληνικές που έγραφαν «Λαοκρατία». Μετά την δοξολογία ο Άρης συνοδευόμενος από τον Αρχιμανδρίτη Γερμανό (που πάντα  ακολουθούσε τον Άρη και ήταν γνωστός ως καπεταν-Ανυπόμονος), απ’ τον  παλαίμαχο λαϊκό αγωνιστή Τάκη Φίτσιο, το
Γενικό Διοικητή Στερεάς συναγωνιστή Σημίτη, το Δήμαρχο Λαμίας και άλλους, προχώρησαν προς το κτίριο απ’  όπου  θα μιλούσε. Σε όλη τη διαδρομή οι παρατεταγμένοι αντάρτες και φουστανελλοφόροι με παρατεταγμένα τα όπλα τους χαιρετούσαν κατά τον αντάρτικο χαιρετισμό. Η πλατεία είχε γίνει  μια ανθρωποθάλασσα. Σημαίες, πανό, σημαιούλες συμμαχικές και ελληνικές ανακατεύονταν σε μια πολυχρωμία και λαμποκοπούσαν στο λιόφωτο πρωινό εκείνης της μέρας. Λες και η φύση ένοιωθε και συμμερίζονταν τη χαρά της λευτεριάς του λαού της Λαμίας. Όταν ο Άρης πρόβαλε στον εξώστη μια απέραντη ζητωκραυγή σκέπασε τα πάντα και δεν εννοούσε να σταματήσει. Κι όσο ο Άρης τους έκανε νόημα με χειρονομίες να ησυχάσουν τόσο ο λαός της Λαμίας  κινούσε τα πανό και τις σημαίες και ζητωκραύγαζε. Πέρασε αρκετή ώρα ώσπου να αρχίζει την ομιλία του. Τέσσερις ολόκληρες ώρες κράτησε εκείνη η ομιλία του Άρη. Τέσσερις ώρες ο Άρης μιλούσε για τον αγώνα του ελληνικού  λαού στις πόλεις και στα βουνά, πως άρχισε, τι υπέφεραν και πως έφτασαν στη σημερινή μέρα της λευτεριάς. Ήρθαν στιγμές κατά την ομιλία του που ο Άρης είχε συγκινηθεί τόσο πολύ που βούρκωναν τα μάτια του, έκλαιγε και δεν μπορούσε να αρθρώσει λέξη. Πρώτη φορά έβλεπα τέτοια συγκίνηση και ομολογώ πως ποτέ μου δεν μπορούσα  να φανταστώ πως υπάρχουν τέτοιες στιγμές στον άνθρωπο Τιτάνα. Ως εκείνη τη στιγμή νόμιζα πως τέτοιες αδυναμίες τις έχουμε εμείς οι κοινοί άνθρωποι, αλλά να βλέπεις τον Άρη να δακρύζει και να συγκινείται τόσο πολύ, αυτό δεν μπορούσε να το φανταστεί ο νους μου…».

 Ο Λόγος του Άρη Βελουχιώτη φέρνει τα σημάδια μιας παράξενης συγκυρίας. Είναι η στιγμή που αποχωρούσαν οι κατακτητές και έμπαινε με επιτακτικότατα το ζήτημα του πολιτικού προβλήματος στη  Ελλάδα μετά την απελευθέρωση.
Με το λόγο του αυτόν ο Άρης έδινε λογαριασμό στη γενέτειρα του και τους κατοίκους της για τον τετράχρονο απελευθερωτικό αγώνα στον οποίο ο ίδιος είχε παίξει πρωταρχικό ρόλο. Με φορτισμένα συγκινησιακά λόγια  ο Αρης Βελουχιώτης προσπάθησε  να εμψυχώσει τον Ελληνικό λαό. Έλεγε την αλήθεια όπως αυτός την έβλεπε, έτσι όπως ερχότανε τα λόγια από την ψυχή στο στόμα χωρίς να κάνει ρητορεία ή να ψάχνει για ωραίες λέξεις. Έπρεπε να τα πει όλα όσα είχε να πει στο λαό, όπως ο  πολεμιστής δίνει την αναφορά του γυρνώντας  από το μέτωπο.  Κι ο κόσμος καθόταν και τον άκουγε με  κομμένη την ανάσα. Πρώτη φορά άκουγε τέτοιο λόγο. ( Χατζηπαναγιώτου,490).
Στην αρχή έκανε έναν ιστορικό απολογισμό και μίλησε για τους παλιούς και νέους αγώνες των Ελλήνων, στη συνέχεια απάντησε στις κατηγορίες της Αντίδρασης και τέλος χάραζε την προοπτική για τις εξελίξεις που έπρεπε να ακολουθήσουν. Απαντώντας στο ρητορικό  ερώτημα ‘ποιός δικαιούται να κυβερνά’, δίνει την απάντηση ‘όλοι εκτός από τους προδότες και τους συνεργάτες των κατακτητών’.  ‘Τον κομμουνισμό θα τον επιβάλετε εσείς και όχι  το ΚΚΕ’, τονίζει. Σήμερα το ΚΚΕ δεν επιδιώκει παρά μόνο μια δημοκρατική λύση του ελληνικού προβλήματος. Οι νέες συνθήκες μετά το διώξιμο του κατακτητή,  απαιτούν από το λαό πάλη ενάντια στην  αντίδραση, ντόπια και ξένη για κατοχύρωση της εθνικής ανεξαρτησίας και  λαϊκής εξουσίας. Είναι φανερό πως τηρεί την πολιτική του ΚΚΕ περί ‘εθνικής ενότητας’ και  αναγκαίων συμβιβασμών που προϋποθέτει η δημοκρατική  διευθέτηση του πολιτικού προβλήματος με βάση τους συσχετισμούς που διαμορφώθηκαν από την περίοδο της Κατοχής. Εκλαϊκεύει τη γραμμή, ερμηνεύοντας την συγκυρία προσπαθώντας ταυτόχρονα  να ελιχτεί μέσα στα πλαίσια της επίσημης γραμμής και  όσο το δυνατόν να την υπερβαίνει.
Με το λόγο του, επαναβεβαίωσε την υπόσχεση του ΕΑΜ ότι  θα  εγγυηθεί την  ελεύθερη έκφραση της λαϊκής θέλησης  με ελεύθερες εκλογές και δημοψήφισμα για το πολιτειακό. Η  αγγλοελληνική αντιδραστική συμμαχία  όμως,  που έβλεπε ότι αν γινόταν ελεύθερες εκλογές,  η εαμική παράταξη θα κέρδιζε θριαμβευτικά είχε αποφασίσει να πολεμήσει  με κάθε μέσο  την  προοπτική μιας  διαφορετικής μεταπολεμικής Ελλάδας. Γι αυτό όταν η ήττα του Άξονα είχε εξασφαλιστεί, το κρίσιμο ζήτημα γι αυτούς ήταν ο αφοπλισμός των ανταρτών του ΕΛΑΣ και η συντριβή του εαμικού κινήματος με βίαιο τρόπο. Ο Άρης με την πολιτική του διορατικότητα αντιλαμβάνονταν αυτό που η ηγεσία του κινήματος αδυνατούσε ή δεν ήθελε να δει. 
Τα τελευταία λόγια του Αρη «δεν θ' αφήσουμε το όπλο από το χέρι μας αν δεν πετύχουμε και τη διπλή λευτεριά: τη λαοκρατία» είναι μια υπόσχεση στον λαό  και ταυτόχρονα μια  προειδοποίηση με πολλούς αποδέκτες. Δυστυχώς, οι τραγικές εξελίξεις  για το εαμικό κίνημα θα δικαιώσουν τις απόψεις του Αρη...

Ο λόγος του Άρη στη Λαμία υπάρχει στα βιβλία
Γιάννης Γ. Χατζηπαναγιώτου (καπετάν Θωμάς), 1975,Η πολιτική διαθήκη του Άρη Βελουχιώτη, Δωρικός, Αθήνα
Παπακόγκας Κ., Καταρίδης Ν., 2006, Ο Άρης στη Λαμία, εκδ. ΦΙΛΙΣΤΩΡ, Αθήνα
Υπάρχει επίσης στις παρακάτω ηλεκτρονικές διευθύνσεις:

Δεν υπάρχουν σχόλια:

Δημοσίευση σχολίου