info ΦΘΙΩΤΙΔΑ: Εισόδημα από την καλλιέργεια της ΑΡΩΝΙΑΣ

Τη χαρακτηρίζουν «λιτοδίαιτο» είδος, καθώς δεν έχει μεγάλες απαιτήσεις και μπορεί να καλλιεργηθεί σε διαφορετικά κλίματα και εδάφη. Μεγάλες οι προοπτικές για τους παραγωγούς

Παρόλο που η καλλιέργειά της στην Ελλάδα βρίσκεται ακόμη σε εμβρυακό στάδιο, τα πρώτα αποτελέσματα είναι ενθαρρυντικά, καθώς οι εδαφικές και κλιματικές συνθήκες στη χώρα μας θεωρούνται ιδανικές για την ανάπτυξή της, προσφέροντας μία αξιόλογη εναλλακτική πρόταση στους Ελληνες αγρότες που μπορεί να αποφέρει ελκυστικό εισόδημα.

Ο λόγος για την αρώνια, ένα είδος που καλλιεργείται εύκολα, ανθεκτικό στον παγετό και προσαρμόζεται σε διάφορους τύπους εδαφών.

Πρόκειται ουσιαστικά για έναν θάμνο που αναπτύσσεται σε υγρές περιοχές και κυρίως σε όξινα εδάφη. Τη χαρακτηρίζουν «λιτοδίαιτο» είδος, καθώς δεν έχει μεγάλες καλλιεργητικές απαιτήσεις και μπορεί να καλλιεργηθεί σε διαφορετικά κλίματα (ξηρά ή υγρά) και εδάφη (αμμώδη ως πηλώδη, όξινα, ουδέτερα, αλκαλικά).

Ευδοκιμεί και αναπτύσσεται ταχύτερα σε υγρά, ελαφρά και τυρφώδη εδάφη, ενώ παρότι απαιτεί ηλιοφάνεια, ωστόσο ευδοκιμεί και σε ημίσκιο περιβάλλον.

Δεδομένου του ενδιαφέροντος που έχει αρχίσει να συγκεντρώνει σε διάφορες περιοχές της Ελλάδας, η αρώνια ναι μεν έχει καταστεί μια καλλιέργεια που μπορεί να αποκτήσει δυναμική, σε κάθε περίπτωση, όμως, οι ενδιαφερόμενοι παραγωγοί θα πρέπει να διερευνήσουν τις αγορές, εντός και εκτός ελληνικών συνόρων.

Προϋπόθεση, βέβαια, για την καλύτερη τύχη των προϊόντων, ειδικά στις αγορές του εξωτερικού, είναι η δημιουργία ομάδων παραγωγών.

Το φυτό αυτό κάνει μικρούς μαύρους καρπούς που τρώγονται και χρησιμοποιούνται και στον κλάδο των φαρμακευτικών σκευασμάτων.

Στην Ευρώπη, η αρώνια καλλιεργείται σε διάφορες χώρες (Ρωσία, Λιθουανία, Βουλγαρία, Σουηδία, Δημοκρατία της Τσεχίας) και σε ευρεία έκταση στην Πολωνία.

Οσο άγνωστη είναι στην Ελλάδα, τόσο διάσημη αποδεικνύεται η αρώνια στη Ρωσία, την Τσεχία, τη Λιθουανία αλλά και την Πολωνία, όπου καλλιεργείται σε χιλιάδες στρέμματα. Μάλιστα, οι Λιθουανοί παράγουν από αυτούς το φημισμένο κρασί «Aronijos», που συνιστάται ακόμη και για την πρόληψη καρδιοπαθειών.

Μεγάλες εκτάσεις υπάρχουν επίσης στις ΗΠΑ και στα νότια του Καναδά, από όπου εισήχθη στην Ευρώπη πριν από τον Β' Παγκόσμιο Πόλεμο, αρχικά ως καλλωπιστικό φυτό.

Φαρμακευτικό φυτό
Οι χώρες της πρώην Σοβιετικής Ενωσης ήταν αυτές που το χρησιμοποίησαν πρώτες ως φαρμακευτικό φυτό και είναι χαρακτηριστικό πως εκατοντάδες χιλιάδες στρέμματα καλλιεργούνται σήμερα στη Σιβηρία, ενδεικτικό ότι αντέχει και στο πολύ ψυχρό κλίμα.

Στις χώρες αυτές οι μεγαλύτερες ποσότητες χρησιμοποιούνται στη φαρμακολογία, αλλά και για την παρασκευή χυμού, ο οποίος είναι πλούσιος σε φαινόλες, κατεχίνες, φλαβονόλες κ.ά.

«Η αρώνια είναι μια πολύ επικερδής καλλιέργεια, αρκεί να ασχοληθεί κάποιος σοβαρά. Αντέχει ακόμη και σε παγετό (-25 βαθμούς Κελσίου), δεν θέλει πολύ νερό και η απόδοσή της είναι πολύ μεγάλη», αναφέρει ο τακτικός ερευνητής του Ινστιτούτου Δασικών Ερευνών του ΕΘΙΑΓΕ Ιωάννης Σπανός. που ασχολείται χρόνια με το φυτό αυτό.

Τα πρώτα φυτά έφτασαν από τη Βουλγαρία προ ετών στο αγρόκτημα του Αριστοτελείου Πανεπιστημίου Θεσσαλονίκης στον Χολομώντα Χαλκιδικής και χρησιμοποιήθηκαν σε πειράματα.

Υψηλή η ζήτηση για τα προϊόντα

Η ζήτηση των καρπών της αρώνιας, αλλά κυρίως των χυμών της υπερβαίνει κατά πολύ την προσφορά. Η ζήτηση αυτή, όπως μας επισημαίνει ο γεωπόνος Κάσσανδρος Γάτσιος, προέρχεται κυρίως από τις ΗΠΑ και την Ευρώπη, όπου η αρώνια χρησιμοποιείται τόσο στη μεταποίηση όσο και στην παρασκευή τροφίμων. Στην Αγγλία, στο Βέλγιο και στη Γαλλία υπάρχει μεγάλη ζήτηση για τους χυμούς, το ξίδι και τα σιρόπια που έχουν ως βάση την αρώνια.

Για τον καρπό της αρώνιας, που καταναλώνεται ως νωπός, δεν υπάρχει μεγάλο ενδιαφέρον από το καταναλωτικό κοινό λόγω του ότι είναι στυφός, ενώ για τους χυμούς του υπάρχει πολύ μεγάλο ενδιαφέρον.

Στην άλλη πλευρά του Ατλαντικού η τιμή της αρώνιας κυμαίνεται μεταξύ 3,5-4,5 ευρώ ανά κιλό. Η τιμή των καταψυγμένων καρπών κυμαίνεται μεταξύ 2,5-3,5 ευρώ ανά κιλό, ενώ του χυμού της αρώνιας σε μείγμα με άλλους χυμούς κυμαίνεται μεταξύ 10-12 ευρώ ανά κιλό.

Φύτευση - κλάδεμα - συγκομιδή
Οι τεχνικές για μια αποδοτική σοδειά

Αν και είναι ένα φυτό που μεταφυτεύεται εύκολα -όπως μας αναφέρει ο γεωπόνος Κάσσανδρος Γάτσιος που ασχολείται σε ερευνητικό επίπεδο με την καλλιέργεια της αρώνιας- καλό είναι να φυτεύονται φυτά που ευρίσκονται σε γλάστρες, παρά γυμνόριζα ώστε να αποφεύγεται το στρες που μπορεί να προκληθεί από το φύτεμα. Τα φυτά μπορεί να παραχθούν από σπόρους, ή με μαλακά μοσχεύματα ή με διαίρεση των υπαρχόντων παραφυάδων.

Η αρώνια πρακτικά μπορεί να καλλιεργηθεί σε όλους τους τύπους των εδαφών. Το έδαφος θα πρέπει να στραγγίζει επειδή η αρώνια έχει ευαισθησία στην περίσσεια του νερού. Μπορεί να καλλιεργηθεί σε μεγάλη ποικιλία εδαφών, όπως αμμώδη, αργιλώδη, ή σε πλούσια οργανικά εδάφη, υγρά ή ξηρά.

Συνιστάται να φυτεύονται τα σπορόφυτα της αρώνιας νωρίς την άνοιξη πριν από τις μεγάλες θερμοκρασίες και την ξηρασία του θέρους.

Κατά την καλλιέργεια της αρώνιας με σκοπό την παραγωγή των καρπών, οι αποστάσεις μεταξύ των γραμμών φυτεύσεως πρέπει να είναι 2,8 m και μεταξύ φυτού από φυτό 1,5 m πάνω στη γραμμή φυτεύσεως, δηλαδή φυτεύονται 240 φυτά σε κάθε στρέμμα.

Η αρώνια δεν απαιτεί παρά ελάχιστο κλάδεμα. Πρέπει να κλαδεύει κανείς τους βλαστούς που έχουν κάποιες ζημιές ή τους πιο παλιούς βλαστούς κάθε 5-7 χρόνια ώστε να ευνοείται η είσοδος του φωτός στο εσωτερικό των φυτών. Πρέπει επίσης να απομακρύνονται οι παραφυάδες όταν ο αριθμός τους γίνει υπερβολικός, άλλωστε αυτή η εργασία ευκολύνει τις εργασίες συντήρησης και συγκομιδής των φυτών, ενώ ταυτόχρονα ευνοεί την είσοδο του ηλιακού φωτός στο εσωτερικό των φυτών. Η αρώνια δεν είναι ευαίσθητη στο ψύχος και επομένως δεν απαιτούνται κάποια μέτρα για προστασία των φυτών από το ψύχος.

Η μορφή του θάμνου είναι σφαιρική που αυξάνεται διαρκώς με την έκπτυξη νέων βλαστών σαν παραφυάδες στη βάση του φυτού. Το φύλλωμα της αρώνιας είναι σκούρο πράσινο που γίνεται λαμπερό κατά τη διάρκεια του καλοκαιριού, ενώ γίνεται κόκκινο το φθινόπωρο πριν πέσει.

Η ταχύτητα αναπτύξεως των φυτών της αρώνιας είναι πολύ αργή, είναι της τάξεως των 30 cm ή και λιγότερο το έτος. Η διάρκεια ζωής της είναι μέχρι 100 έτη.

Οι ρίζες της είναι επιφανειακές, λεπτές. Δημιουργεί πολλές παραφυάδες και μεταφυτεύεται εύκολα.

Οι καρποί της αρώνιας συγκομίζονται με τα χέρια ή με μηχανικά μέσα, με τη βοήθεια μιας μηχανής που χρησιμοποιείται για τη συγκομιδή και άλλων μικρών καρπών, όπως είναι το μύρτιλλο χωρίς να παρατηρούνται ζημιές στους καρπούς.

Ξεπερνούν τα 1.000 ευρώ ανά στρέμμα τα έσοδα για τον παραγωγό

Αν και το κόστος της καλλιέργειας είναι χαμηλό, η αρώνια μπορεί να αποδώσει ικανοποιητικό εισόδημα σε μικρό διάστημα, καθώς καρποφορεί δύο έως τρία χρόνια μετά τη φύτευση.

Σύμφωνα με τα στοιχεία της έρευνας που έχει κάνει για τη συγκεκριμένη καλλιέργεια ο γεωπόνος Κάσσανδρος Γάτσιος, στην Ελλάδα η αρώνια μπορεί να αναπτυχθεί και να δώσει καθαρό εισόδημα που να φθάνει και ξεπερνά τα 1.000 ευρώ ανά στρέμμα, υπολογίζοντας μία μέση παραγωγή 3 κιλών ανά φυτό μετά το 5 έτος και μία μέση τιμή 3 ευρώ το κιλό.

Η παραγωγική ζωή της φυτείας μπορεί να διαρκέσει μέχρι και 100 χρόνια και η καλλιέργεια μπορεί εύκολα να ακολουθήσει τις αρχές της βιολογικής γεωργίας.

Η απόδοση των φυτών σε καρπούς είναι πολύ σημαντικός παράγοντας στο οικονομικό αποτέλεσμα της καλλιέργειας αυτής.

Σε φυτείες αρώνιας τα φυτά φτάνουν σε πλήρη απόδοση μετά περίπου 5 χρόνια. Οι ερευνητές του IRDA στον Καναδά σημείωσαν αποδόσεις 2,4 kg/φυτό σε μέσης συστάσεως εδάφη .

Αποδόσεις 3,5 kg/φυτό έχουν σημειωθεί στην Σουηδία, σε φυτά ηλικίας 3-6 ετών ενώ στη Ρωσία έχουν σημειωθεί αποδόσεις μέχρι 6 kg/φυτό σε επιτυχημένες καλλιέργειες αρώνιας.

Λόγω πάντως της μεγάλης τους περιεκτικότητας σε ανθοκυάνες οι καρποί της θεωρούνται από τους πιο πλούσιους σε αντιοξειδωτικά.

Οι καρποί μπορούν να καταναλώνονται νωποί, αν και είναι πολύ στυφοί και έχουν όξινη γεύση ή να χρησιμοποιηθούν για την παραγωγή διάφορων μειγμάτων χυμών ή αλκοολούχων ποτών ή ενεργητικών ποτών ή για την παραγωγή φαρμακευτικών σκευασμάτων και σαν χρωστικές διάφορων τροφίμων.

Τα οφέλη στην υγεία

Ο καρπός είναι πλούσιος σε πηκτίνη, τον φυσικό οξικό πολυσακχαρίτη που αφθονεί στα μήλα, στα κυδώνια και στα πορτοκάλια. Είναι πολύτιμος για τη φαρμακοβιομηχανία, ενώ τα εκχυλίσματα των φύλλων και των καρπών έχουν αντιοξειδωτικές ιδιότητες και θεραπεύουν πολλές ασθένειες, όπως φλεγμονές, καρδιοπάθειες, διαβήτη κ.ά.

Επίσης, οι καρποί της αρόνιας είναι μεταξύ των πλέον πλούσιων σε αντιοξειδωτικές ουσίες και σε βιταμίνη C. Η αρόνια χρησιμοποιείται για την αντιμετώπιση της υπέρτασης, του διαβήτη, διαφόρων νοσημάτων των νεφρών, ρευματισμών, αλλεργιών, ηπατίτιδας κ.λπ.