Δήμος Λαμίας (Λαμία, Υπάτη, Γοργοπόταμος, Θερμοπύλες, Παύλιανη)

 Η ΠΟΛΗ ΤΗΣ ΛΑΜΙΑΣ
Η Λαμία με πληθυσμό 74.720 κατοίκους (απογραφή 2011),  είναι  πρωτεύουσα της  Φθιώτιδας και της Περιφέρειας Στερεάς Ελλάδας. Διοικητικό,  εμπορικό και συγκοινωνιακό κέντρο αλλά και γεωργική και κτηνοτροφική παραγωγή.  Χτισμένη ανάμεσα στο λόφο του Κάστρου και του Αγίου Λουκά τα τελευταία χρόνια ο διευρυμένος Δήμος Λαμίας έχει  επεκταθεί στην κοιλάδα του Σπερχειού και τις βουνοπλαγιές της  καταπράσινης Οίτης.

Διαθέτει χειμερινό και θερινό Δημοτικό θέατρο όπου γίνονται πολλές θεατρικές παραστάσεις και κινηματογραφικές προβολές. Από   το 1998  λειτουργεί το ΔΗ.ΠΕ.ΘΕ. Ρούμελης η  δραστηριότητα του οποίου  αναπτύσσεται σε τρεις σκηνές, την Κεντρική Σκηνή, την Πειραματική Σκηνή και την Παιδική Σκηνή. Επίσης, διαθέτει Δημοτικό Ωδείο ανώτερη μουσική σχολή εκμάθησης μουσικών οργάνων με δημοτική χορωδία και  δημοτική φιλαρμονική όπου διδάσκονται δωρεάν μαθήματα οργάνων. Ακόμη διαθέτει την Δημοτική Πινακοθήκη  καθώς και αρχαιολογικό και λαογραφικό Μουσείο.

Στο κέντρο της πόλης παρά την κυκλοφοριακή συμφόρηση μπορείτε να  κάνετε τη βόλτα σας στον πολυσύχναστο πεζόδρομο της Ρήγας Φεραίου  και στους  γύρω εμπορικούς δρόμους της πόλης. Η πόλη προσφέρει  πολλές ευκαιρίες για ψώνια και διασκέδαση (εμπορικά καταστήματα, μπαρ, ταβέρνες, καφέ, παραδοσιακά καφενεία, κινηματογράφους).

Περπατήστε στις τέσσερις κεντρικές  πλατείες:  την πολύβουη πλατεία Ελευθερίας με τα πολλά καφέ, την πλατεία Πάρκου με το άγαλμα του τσολιά,  όπου στο παρελθόν  λειτουργούσε σιταγορά και παζάρι,  την πλατεία Αθανασιου Διάκου με το άγαλμα του ήρωα της Επανάστασης του 21 και την πλατεία Λαού με τα  πλατάνια και το άγαλμα του Πρωτοκαπετάνιου του ΕΛΑΣ και άξιου τέκνου της Λαμίας Αρη Βελουχιώτη. 

Παρά την άναρχη δόμηση των τελευταίων δεκαετιών στις γειτονιές της Λαμίας μπορεί κανείς ακόμα να ανακαλύψει τα παλιά νεοκλασικά με τα κυπαρίσσια στην αυλή, τη τοποθεσία  «7 βρύσες»  με τα γειτονικά  παραδοσιακά ψητοπωλεία και τα ουζερί στα στενά της πόλης.  Κάντε το περίπατό σας στο πάρκο «Τσαλτάκη» στο ανατολικό άκρο της πόλης που είναι αποτέλεσμα της ανάπλασης του χώρου του στρατοπέδου του Λοχαγού Αθ. Τσαλτάκη  Βρίσκεται σε μια περιοχή 195στρεμμάτων που προσφέρει δυνατότητες αναψυχής, ψυχαγωγικού και αθλητικού χαρακτήρα για  μικρούς και μεγάλους επισκέπτες.

Μπορείτε ακόμα να ανηφορίσετε για το  τουριστικό περίπτερο του Αγίου Λουκά  καφέ ή φαγητό.  Το τουριστικό περίπτερο βρίσκεται σε ένα πευκόφυτο λόφο με το ομώνυμο εκκλησάκι  και το γειτονικό "ισιαδάκι" όπου μπορείτε να περπατήσετε και να απολαύσετε τη θέα μέχρι  τη θάλασσα.

Μην παραλείψετε να επισκεφτείτε το Αρχαιολογικό Μουσείο και  την παλαιά εκκλησία Παναγία   Αρχοντική lστο λόφο του κάστρου με την πανοραμική θέα. Το Αρχαιολογικό Μουσείο Λαμίας στεγάζεται σε ένα εντυπωσιακό κτίριο της εποχής του Όθωνα, το οποίο λειτουργούσε ως Στρατώνας. Οι συλλογές του μουσείου περιλαμβάνουν αρχαιολογικά ευρήματα από ανασκαφικές έρευνες στη Φθιώτιδα και Ευρυτανία με ευρήματα που καλύπτουν ολόκληρη την προϊστορική και την ιστορική περίοδο, έως τα ρωμαϊκά χρόνια. Στη Δημοτική Πινακοθήκη  «Αλέκος Κοντόπουλος» στο κέντρο της πόλης  μπορείτε να δείτε  αξιόλογες μόνιμες συλλογές αλλά και περιοδικές εικαστικές εκθέσεις.

. 

Επίσης, επισκεφτείτε το Λαογραφικό Μουσείο στο πεζόδρομο της πλατείας Λαού  και το απέναντι μνημείο του Αθανασίου Διάκου. Ακόμη  το μνημείο Εθνικής Αντίστασης στην δυτική είσοδο της Λαμίας απέναντι από το στρατόπεδο που συμβολίζει την είσοδο του Αρη Βελουχιώτη και των συντρόφων του στην ελεύθερη Λαμία. Σύντομα θα είναι ανοιχτό για το κοινό το Μουσείο Εθνικής Αντίστασης που στεγάζεται στο Δημαρχείο της πόλης.

Ο διευρυμένος Δήμος Λαμίας περιλαμβάνει  το δημοτικό διαμέρισμα  των Θερμοπυλών με τον ιστορικό χώρο και τις ιαματικές πηγές.  Περπατήστε το μονοπάτι του Εφιάλτη , δείτε το μνημείο του Λεωνίδα και των Θεσπιέων και το  Κέντρο Ιστορικής Ενημέρωσης Θερμοπυλών (Κ.Ι.Ε.Θ.). Το καινοτομικό Μουσείο Θερμοπυλών βρίσκεται στις Θερμοπύλες σε απόσταση από τη Λαμία περίπου 18 χιλ και  27 χιλ από τα Καμένα Βούρλα 27 χιλ. Καταλαμβάνει επιφάνεια 850 τ.μ. και έχει τη μορφή αιχμής δόρατος με κατεύθυνση προς βορρά. Εδώ μέσα από καινοτόμα μέσα τρισδιάστατης εικονικής πραγματικότητας προβάλλονται τα ιστορικά γεγονότα της εποχής της μάχης των Θερμοπυλών. Επίσης, κοντά στον ιστορικό χώρο των Θερμοπυλών βρίσκονται οι θερμές  πηγές με εγκαταστάσεις για λουτροθεραπεία γνωστές από την αρχαιότητα  για τις θεραπευτικές τους ιδιότητες. Σε κοντινή απόσταση στο δρόμο προς τη Λαμία βρίσκεται η  γέφυρα της Αλαμάνας με το μνημείο όπου έπεσε ηρωικά ο ήρωας της Επανάστασης του 21 Αθανάσιος Διάκος Κοντά στον ιστορικό χώρο της Αλαμάνας και των Θερμοπυλών βρίσκονται  οι ιαματικές πηγές  του Κονιαβίτη (ψωρονέρια) που λειτουργούν ελεύθερα για το κοινό.

Γοργοπόταμος

 

Ο Καποδιστριακός Δήμος Λαμίας περιλαμβάνει και  την κοινότητα Γοργοπόταμου με τους οικισμούς του Γοργοπόταμου και των Αλεπόσπιτων,  τις παραδοσιακές ταβέρνες και τη σιδερένια  γέφυρα πάνω από τα νερά του  ομώνυμου ποταμού  από τον οποίο υδρεύεται η Λαμία. Σύμφωνα με την μυθολογία  οι πηγές του Γοργοπόταμου (αρχαίο όνομα Δύρας)στους πρόποδες της Οίτης δημιουργήθηκαν από το Δία για να σβήσει τη φωτιά που είχε τυλίξει τον Ηρακλή όταν φόρεσε τον μανδύα που είχε δώσει ο κένταυρος Νέσσος στη Διηάνειρα.

 Στο Γοργοπόταμο κάθε χρόνο στις 25 Νοέμβρη, επέτειο της ανατίναξης της γέφυρας το 1942 από τις ενωμένες ανταρτικές δυνάμεις Βελουχιώτη, Ζέρβα και Άγγλους  σαμποτέρ γιορτάζεται η ημέρα της Εθνικής Αντίστασης. 

Πλατανοδάσος και εκβολές Σπερχειού

Επίσης, αξίζει να περπατήσετε  στο μοναδικής οικολογικής σημασίας πλατανοδάσος δίπλα στις όχθες του Σπερχειού στις Μεξιάτες.  Το πλατανοδάσος προστατευόμενη  περιοχή natura. καταλαμβάνει χίλια (1000) περίπου στρέμματα δάσους.  Επίσης, την  Ανθήλη πατρίδα των Αμφικτιονιών με τους ορυζώνες και το βιότοπο στο Δέλτα του Σπερχειού περιοχή natura με πλούσια χλωρίδα και πανίδα. Τον υγρότοπο υπάρχουν ιδανικές συνθήκες για ορνιθοπανίδα και  τον επισκέπτονται κάθε χρόνο αποδημητικά πτηνά. Δυστυχώς, αν και προστατευόμενη η περιοχή υποβαθμίζεται  συστηματικά από την  ανθρώπινη επέμβαση και τους λαθροκυνηγούς.  Στις εκβολές του Σπερχειού στο Μαλιακό κόλπο  οι συνθήκες ευνοούν την ανάπτυξη μιας ποικιλίας ειδών ψαριών και μαλακίων. Το Λιβάρι, στο εσωτερικό τμήμα του Μαλιακού κόλπου, είναι ένα φυσικό θαλάσσιο πάρκο για την αναπαραγωγή ψαριών και την ανάπτυξη των νεαρών ιχθυδίων. Οι εκβολές του Σπερχειού ποταμού προσφέρουν ιδανικές περιβαλλοντικές συνθήκες στην ορνιθοπανίδα , πολλά είδη της οποίας προστατεύονται. Οι παρακείμενοι στις εκβολές ορυζώνες έχουν μεγάλη οικονομική αξία για τις γύρω κοινότητες.

Υπάτη - Λουτρά Υπάτης

Στο διευρυμένο Δήμο Λαμίας περιλαμβάνεται η μαρτυρική Υπάτη σκαρφαλωμένη στη πλαγιά της πανέμορφης Οίτης. Επίσης,  τα Λουτρά Υπάτης με τις ιαματικές πηγές  και το  πανέμορφο πάρκο  έκτασης 90 περίπου στρεμμάτων, που αποτελεί χώρο ανάπαυσης, αναψυχής και ηρεμίας. Οι ιαματικές πηγές και  οι εγκαταστάσεις του υδροθεραπευτηρίου βρίσκονται μέσα στο κατάφυτο από πεύκα πάρκο.  Από τα Λουτρά Υπάτης ανηφορίζοντας προς την πλατεία του χωριού Υπάτη, ο επισκέπτης περνά μέσα από ένα όμορφο τοπίο δίπλα από τον καταρράκτη με την καταπληκτική θέα στην κοιλάδα του Σπερχειού. Στην Υπάτη  αξίζει να επισκεφτείτε το Βυζαντινό Μουσείο Υπάτης. Στο Μουσείο  παρουσιάζονται αντιπροσωπευτικά ευρήματα από διάφορες περιοχές της Φθιώτιδας και χρονολογούνται στην παλαιοχριστιανική και βυζαντινή περίοδο (4^ος-14^ος αι.) όπως ψηφιδωτά και μαρμάρινα δάπεδα και πλούσια συλλογή νομισμάτων.Επίσης, μην παραλείψετε ένα ταξίδι στα άστρα και τους γαλαξίες επισκεπτόμενοι το Κακογιάννειο Αστεροσχολείο Υπάτης.

 Φαράγγι Ασωπού

Αν  είστε κάπως εξασκημένοι στην ορειβασία  αξίζει να περπατήστε στο ξακουστό φαράγγι του Ασωπού με το κάστρο της Ωριάς από ψηλά. Πρόκειται για ένα στενό πέρασμα ιδιαίτερου φυσικού κάλλους  που σχηματίζουν οι κάθετες βουνοπλαγιές της Οίτης και του Καλλιδρόμου. Το φαράγγι οδηγεί τα νερά της Ανατολικής Οίτης στο Σπερχειό ποταμό και μέσω αυτού στο Μαλιακό κόλπο δημιουργώντας ένα υγρότοπο μεγάλης οικολογικής σημασίας. Στην έξοδό του βρίσκεται η αρχαία Ηράκλεια (Τραχίνα) μια από τις πέντε πόλεις στο βασίλειο του Αχιλλέα. Η πανέμορφη διαδρομή περνά κάτω από τη σιδηροδρομική γέφυρα της παπαδιάς και καταλήγει στην γέφυρα του Ασωπού και διαρκεί περίπου πέντε ώρες. Η καλύτερη περίοδος για το πέρασμα του είναι το καλοκαίρι και οι πρώτοι μήνες του Φθινοπώρου που λιγοστεύουν τα νερά στα στενά περάσματα.

Μονή Αγάθωνος και Μουσείο Φυσικής Ιστορίας

Από την Υπάτη αξιζει να κάνετε μια κοντινή διαδρομή προς το Λυχνό  μέσα σε ένα μαγευτικό περιβάλλον  μέχρι τη Μονη Αγάθωνος με την ιστορική μονή,  το  βιότοπο και το Μουσείο Φυσικής Ιστορίας. Η Ιερά Μονή Αγάθωνος, σε υψόμετρο 553 μέτρα κοντά στον Εθνικό Δρυμό Οίτης, κτισμένη τον 14^ο-15^ο αιώνα αποτελεί χαρακτηριστικό δείγμα βυζαντινής τεχνοτροπίας. Διασώζονται στη Μονή πολλά πολύτιμα κειμήλια και τίμια λείψανα. Γιορτάζει την 6η και την 15η Αυγούστου. Επί δεκαετίες ηγούμενος της Μονής διατέλεσε ο αρχιμανδρίτης Γερμανός Δη­μά­κος, ο θρυλικός αγωνιστής της Εθνικής Αντίστασης, ο "παπα-Ανυπόμονος", ο στενός συνεργάτης του Άρη Βελουχιώτη και  στρατιωτικός ιερέας του Γενικού Στρατηγείου του ΕΛ.Α.Σ.  Ο επισκέπτης έχει τη δυνατότητα γύρω από τη μονή να επισκεφτεί τον βιότοπο  της Μονής Αγάθωνος να με τα παγώνια, τους φασιανούς, τις πέρδικες, τις πάπιες και διάφορα αλλά είδη πτηνών και  να δει ελάφια, φασιανούς, αγριοπρόβατα και πέρδικες σε έναν ειδικό χώρο 1.200 περίπου στρεμμάτων, που αποτελεί και το Εκτροφείο της Ιεράς Μονής Αγάθωνος Μπορεί επίσης  να επισκεφτεί το Μουσείο Φυσικής Ιστορίας, στις αίθουσες του οποίου εκτίθενται τα κυριότερα είδη της πανίδας και της χλωρίδας του Εθνικού Δρυμού της Οίτης.

Ιερά Μονή Δαμάστας

΄Αλλα αξιόλογα μέρη θρησκευτικού τουρισμού στην ευρύτερη περιοχή  είναι η γυναικεία Ιερά μονή  Δαμάστας. Η μονή βρίσκεται  στις βορεινές πλαγιές του όρους Καλλίδρομου  σε  ένα φυσικό εξώστη σε υψόμετρο 740μ με υπέροχη θέα. Απέχει περίπου 23 χιλ από τη Λαμία . Είναι αφιερωμένη στο «Γενέθλιον τῆς Θεοτόκου»  και έχει πανηγύρι στις  8 Σεπτεμβρίου. 

Το Μοναστήρι της Αντίνιτσας (Παναγιά η Αϊδινιώτισσα),   βρίσκεται οκτώ περίπου χιλιόμετρα ανατολικά του χωριού  Καλαμακι Λαμίας , στην οροσειρά της Όθρυος. Είναι κτισμένο σε πολύ καλή τοποθεσία με θέα τον κάμπο της Λαμίας με βλάστηση και κρύα νερά. Για να φτάσει κανείς ακολουθεί  τον δρόμο Λαμίας Δομοκού και  η διαδρομή από την Λαμία είναι 22 χιλιόμετρα Το πανηγύρι γίνεται το φθινόπωρο για την γιορτή της Παναγίας της Αντίνιτσας.

 

Εθνικός Δρυμός Οίτης

 Αξίζει να κάνετε ορειβατικούς περιπάτους στον Εθνικό Δρυμό και τα χωριά της  Οίτης. Από το 1966 ένα τμήμα του βουνού έκτασης 7000 στρεμμάτων με ιδιαίτερη ομορφιά αποτελεί Εθνικό Δρυμό.
 Ιδιαίτερο ενδιαφέρον παρουσιάζουν οι μικρές ή μεγάλες ορειβατικές εξορμήσεις στον Eθνικό Δρυμό της Oίτης μέχρι το καταφύγιο, την τοποθεσία «Βρύσες» στο Λυχνό με το αιωνόβιο πλατάνι, τις "Kαταβόθρες" και την κορυφή "Γρεβενό" ύψους 2117μ.,  στην "Πυρά του Hρακλέους" και στον "Kούβελλο"όπου θα συναντήσει μια ξεχωριστή χλωρίδα:  Πυκνά δάση με έλατα, ξέφωτα με αγριολούλουδα όπως ο κόκκινος νάρκισσος και πλούσια πανίδα όπως αγριόγιδα, ζαρκάδια, αγριογούρουνα,διαφορα είδη δρυκολαπτών και χρυσαετούς.

Οροπέδιο Λιβαδιές 
Από το χωριό Καστανιά σε υψόμετρο 1100 μέτρων  μέσα σε ένα δάσος από έλατα ξεκινούν  ορειβατικά μονοπάτια για την κορυφή της Οίτης  και το καταφύγιο. Ο μοναδικός χωμάτινος δρόμος που οδηγεί στην Παύλιανη περνά μέσα από  την καρδιά του Εθνικού δρυμού και τις Λιβαδιές, ένα πανέμορφο οροπέδιο με  αλπικές λιμνούλες.

 Παύλιανη
Και μην ξεχάσετε  την  Παύλιανη με τις  ταβέρνες με τα ρουμελιώτικα εδέσματα, τις παραδοσιακές  πανσιόν , και τους φιλόξενους κατοίκους.   Χτισμένη σε υψόμετρο 1050 μ στη είσοδο του Εθνικού Δρυμού ανάμεσα στα έλατα, το καταφύγιο της Οίτης και κοντά στην "Πυρά του Ηρακλέους" .  Η Παύλιανη αποτελεί σήμερα ένα τουριστικό προορισμό και θέρετρο διακοπών για όλο το χρόνο.  Το χειμώνα μάς τραβά το χιονισμένο τοπίο και οι χιονοδρομικές διαδρομές, το καλοκαίρι είναι η καταπράσινη φύση και  οι περιηγήσεις στα διάσελα με την καταπληκτική θέα. Περπατήστε  στο μοναδικό στην Eλλάδα φυσικό πάρκο στις πηγές του Aσωπού, ακολουθώντας  το μονοπάτι λίγο πριν την Άνω Παύλιανη , όπου στα γάργαρα νερά αντανακλούν τα χρώματα των αιωνόβιων δέντρων. Αξίζει κανείς να συμμετέχει και στο παραδοσιακό τριήμερο πανηγύρι  που αρχίζει στις 6 Iουλίου. Σε κοντινή απόσταση στο δρόμο προς την Καλασκοπή  υπάρχει το καταφύγιο Οίτη στα 1250 μέτρα υψόμετρο στη θέση ΄Βρύζες» Φωκίδας. Στο ζεστό και φιλόξενο χώρο του πέτρινου κτηρίου με την καταπληκτική θέα μπορείτε να απολαύσετε το ποτό ή τον καφέ σας και σπιτικά γλυκά. Από εδώ μπορείτε να προμηθευτείτε ορειβατικούς χάρτες, και εξοπλισμό για ορεινές δραστηριότητες.